Sabrina Starke wil dat je je lichaam leert kennen

Een tijd geleden las ik dat zangeres Sabrina Starke een opleiding tot natuurvoedingskok volgt. Ik was benieuwd waarom een artieste die al vier albums heeft uitgebracht, uitverkochte shows geeft en meerdere prijzen heeft gewonnen, koos voor zo’n studie, waarvan ze het examenjaar doet. Nu ik met haar gesproken heb, snap ik het helemaal: “Je lichaam is je tempel, dus denk na over wat je eet.”

Heb je altijd al interesse in (gezonde) voeding gehad?
“Dat ik anders ben gaan eten is begonnen ten tijde van de gekkekoeienziekte. Samen met mijn vriend, schoonmoeder en schoonzusje besloot ik om na te denken over hoe we aten. Mijn schoonmoeder kwam toen ook net terug uit Jamaica, waar ze ital food had gegeten en daardoor heel veel frisse ideeën over voeding had. Qua timing was het perfect, we gingen er in mee. Dat beviel best wel. Ik zat zelf al niet zo veel vlees, dus de overstap was niet zo groot.”

Wat veranderde er dan wel?
“Stoppen met vlees en zuivel. We aten toen nog wel vis. Zuivel vond ik best moeilijk, maar inmiddels eet ik al heel lang geen zuivel.”

“Heri heri eet ik met extra groenten en bonen”

Geen ei, geen boter, wow… Hoe bak je een taart dan?
“Met olie kan het. En er zijn best wel veel vervangers voor ei, zoals banaan. Of een eivervanger die ik heb gevonden in de Ekoplaza. Het is nog steeds een uitdaging, want met mijn werk als zangeres is het niet altijd mogelijk. Soms moet ik bepaalde dingen wel gewoon eten. Zoals wanneer er boter op een boterham zit. Je hoeft er ook niet super streng in te zijn vind ik. Maar ik let wel op wat ik eet. Als ik bijvoorbeeld op tour ben, eet ik in de winter liever warme dingen als soep in plaats van broodjes en in de zomer kies ik voor salades.”

Hoe doe je dat met Surinaams eten waar vlees bijvoorbeeld bijna niet weg te denken is?
“Het is niet weg te denken, maar toch ook weer wel. Ik weet dat onze keuken voor een groot deel bestaat uit vlees, maar in principe kan je het weglaten en vervangen voor andere dingen. Het is denk ik meer een idee in ons hoofd waardoor we denken dat we geen volwaardige maaltijd eten zonder vlees. Ik ben dol op heri heri, maar ik kan dat prima zonder bakkeljauw eten. Ik doe er gewoon wat extra groente bij, of bonen, wat natuurlijk not done is, haha! Het is een beetje passen en meten.”

Eet je vaak Surinaams?
“Ik hou heel erg van Surinaamse groenten. Tayerblad is mijn favoriet en de bittere groenten zoals sopropo en antroewa begin ik steeds meer te waarderen.”

“Vanuit de macrobiotiek eet je vooral plantaardig, dus granen, groenten, bonen, zeewier en fruit”

Je zit in je derde en laatste jaar van de opleiding tot natuurvoedingskok. Waarom ben je daarmee begonnen?
“Ik ben al langer dan tien jaar bezig met gezonde voeding, spiritualiteit en gezond leven. Dus toen ik deze opleiding zag, vond ik het meteen interessant. Omdat ik me nog meer wil verdiepen in hoe je je gezondheid kan sturen met voeding, ga ik hierna verder met de opleiding tot natuurvoedingstherapeut. Daar wil ik uiteindelijk ook echt wat mee doen. Sowieso is het handig voor mijn gezin en familie als ik die kennis heb, maar ik zou daar ook wel anderen mee willen helpen. Ik weet alleen nog niet in welke vorm.”

Wat leer je tijdens je opleiding?
“Je bekijkt voeding vanuit de macrobiotische filosofie. Dat is een zo natuurlijk mogelijke manier van leven en eten. De basis qua eten is dat het vegan (plantaardig) is, dus je eet voornamelijk granen, groenten, bonen, zeewier en fruit. Van daaruit ontdek je wat werkt voor jou. De uitwerking van voedsel is voor iedereen namelijk anders. Vandaag de dag eten we bijna alles, omdat het voorhanden is. Maar het is natuurlijk niet zo dat je lichaam alles kan verwerken. Dat vind ik het interessante van de opleiding, dat er echt wordt gekeken naar wie jij bent, je conditie en constitutie, hoe zit het met je voorouders, enz. Aan de hand daarvan kijk je hoe je je voelt, en wat bepaalde voeding met je doet. Dat is tegenwoordig best lastig, want we hebben weinig tijd om bezig te zijn met onszelf. Het gevolg hiervan is dat we allerlei gezondheidsproblemen hebben. Als ik kijk naar de gezondheidsissues in de zwarte gemeenschap, verbaast dat me niet. Wij komen niet uit het Westen, wij hebben van nature eigenlijk een natuurlijk voedingspatroon, heel sober en simpel. Maar nu leven we hier en eten we dingen die ons lichaam niet aan kan. Ik denk dat dat het grootste probleem is, maar daar ligt ook de sleutel naar een betere gezondheid.”

Wat is die sleutel dan?
“Als je het hebt over mensen die uit een tropisch klimaat komen: geen zuivel, minder vet, minder zout, minder koolhydraten. En: minder tropisch fruit! We moeten meer leven met de seizoenen. Tropisch fruit groeit daar niet voor niets, het heeft effect op de mensen die daar wonen. Banaan bijvoorbeeld koelt je lichaam heel erg af. Dus als wij hier in Nederland in de winter banaan gaan eten, is dat niet zo handig. Het is voor ons iets meer werk, omdat we die tropische achtergrond hebben maar hier wonen, maar als je de basiskennis hebt, kom je al een heel eind. In Nederland kan je het beste bessen, appels en peren eten als fruit. En in de zomer kan je wat meer tropisch fruit verdragen.”

Hoe gezond is Surinaamse voeding volgens jou?
Ik heb tijdens mijn opleiding geleerd dat ‘gezond’ een moeilijk begrip is.  Geen enkel voedsel is ‘gezond’, het gaat om de werking ervan. Waar jij een appel kan eten, kan ik er heel ziek van worden. Daarom zal ik niet zo snel zeggen dat iets gezond is en je dat per se moet eten. Wel kan ik meegeven dat je je lichaam moet leren kennen en moet proberen te ontdekken wat werkt voor jou. Er kan in principe niets misgaan, als je uitgaat van de basisvoeding binnen de macrobiotiek, zoals groenten, granen, enz. Daar bovenop moet je zoeken naar wat bij jouw lichaam past.”

Iets als bami, eet je dat nog wel eens?
“Zelden. Het is wel lekker, maar ik zou het alleen nog eten als ik het zelf maak. In ieder geval koop ik het niet meer buiten de deur, want dan weet ik wel wat ik krijg: heel veel zout en smaakversterkers. We hoeven echt niet met smaakversterkers te koken hoor. Er zijn zoveel kruiden en met zout en peper kom je al een eind. En het product zelf heeft al smaak als het goed is. Waarom zou je willen dat alles wat je eet, hetzelfde smaakt? Er valt nog zoveel te winnen wat dat betreft.”

“Eten en het bereiden daarvan is voor Surinamers een happening. Dat mag je niet van ons afpakken.”

Op welk vlak zou je het liefst winst zien?
“Laten we beginnen met stoppen met Maggiblok en smaakversterkers. En meer letten op zout, suiker en gefrituurd eten. Wat me ook echt aan het hart gaat, zijn mensen die komen te overlijden over wie gezegd wordt dat ze ‘plotseling zijn overleden.’ Dat is niet plotseling, dat is die sluipmoordenaar die al die tijd bezig was in je lichaam. Vaak nemen we ons lichaam ook voor lief, maar je lichaam is je tempel, dus denk na over wat je eet.”

Heel veel mensen weten dit eigenlijk wel. Waarom denk je dat het dan toch zo lastig is voor mensen om een ander eetpatroon aan te nemen?
“Het is heel emotioneel denk ik. Voedsel, en ook het bereiden daarvan, is voor ons een happening. Het staat voor bonding, familie, liefde. Dat mag je niet van ons afpakken. Ik hou er zelf ook van, en word blij van de geuren die ik ruik als ik binnenkom bij mijn moeder. Maar we moeten kijken naar het grotere plaatje: je gezondheid. Ik denk dat die emotionele band met eten ook de reden is dat je niet zomaar een Surinaams gerecht mag veranderen, haha! Daarnaast las ik laatst ook een artikel over de achtergrond van ons soulfood. Volgens de schrijver was soulfood eigenlijk slave food. Onze voorouders hebben tijdens de slavernij geleerd om van alles iets lekkers te maken, zo creatief zijn we wel, maar heel veel van die dingen zoals varkensstaart en bloedworst moeten we gewoon echt niet eten. We staan heel ver af van hoe we eigenlijk in onze kracht stonden. Door de slavernij zijn we onze tradities, spiritualiteit en leven met de natuur allemaal kwijtgeraakt. Doordat we nu in het Westen leven, komt dat westerse dieet er ook nog eens bovenop. Als ik er langer over nadenk, kan ik daar best verdrietig van worden. Maar ik geloof dat de opleiding die ik nu doe, bewust op mijn pad is gekomen. Er zal vanzelf duidelijk worden wat ik ermee ga doen.”

Benieuwd naar een van de gerechten die Sabrina wel eens maakt voor haar kinderen? Klik dan hier voor Sabrina’s recept voor groente tempura!

SABRINA'S FAVO'S
Favo Surinaamse gerecht:
"Heri heri! En moksi alesi. Ik gebruik daarvoor meestal bulgur in plaats van witte rijst."

Favo gezonde eten:
"Okersoep vanuit een zeewier bouillon vind ik heel lekker. En ik hou heel erg van tempeh met bruine rijst en groenten."

Guilty pleasure:
"Ik hou heel erg van zoete dingen, dus taartjes en snoep. Laatst had ik na een optreden honingdrop gekocht, maar daarna was ik echt ziek. Ik kreeg kramp in mijn darmen en heb de zak dichtgemaakt en in de tas van mijn drummer gestopt, haha!"