Fiadoe is een van de meest bewerkelijke Surinaamse taarten om te maken en vergt ook wat van je geduld. Maar als ‘ie eenmaal lukt, dan heb je ook wat: een sponzige, brood-achtige taart die een rijkelijk gevuld is met rozijnen, krenten, amandelen en rum. Alsof een gewone fiadoe niet ingewikkeld genoeg is, besloot ik er een tandje bij te doen: ik wilde een vegan variant ontwikkelen. Dus zonder boter, melk en eieren. En dat is gelukt! *doet vreugdedansje*
Sommige soorten Surinaams gebak eet je sowieso op elk feest: maizenakoekjes, eksi kuku, bruine koek. Dat zijn vaak de baksels die worden uitgedeeld en opgegeten tussen het dansen door. Wanneer je naar huis gaat, krijg je altijd een bakje koek mee. Soms diezelfde koek en cake die je op het feest al hebt gegeten en soms ook fiadoe. Dan weet je dat de jarige je mag, want fiadoe is een taart die je eigenlijk liever voor jezelf houdt! 😀
Als onze ouders vroeger een fiadoe bestelden, was die van ‘vrouw Olf’. Iedereen in Amsterdam en omstreken wist dat zij de lekkerste maakte. Wanneer de kartonnen doos met taart werd opgehaald, moest je hem echt met twee handen aanpakken, omdat een fiadoe best zwaar is qua gewicht. En zo proeft ‘ie ook: rozijnen en krenten die weken- of misschien wel maandenlang zijn geweekt in rum, gehakte en geschaafde amandelen, sukade en enorme hoeveelheden boter.
Het geheim van een goede fiadoe is dat ‘ie zowel luchtig als een beetje nattig is. Die nattigheid krijgt de Surinaamse feesttaart door tijdens het bakken besprenkeld te worden met een suiker/melk-mengsel. En luchtig wordt ‘ie door de toevoeging van ei en boter aan het deeg. Een extreme uitdaging dus om dat voor elkaar te krijgen zonder dierlijke producten te gebruiken.
Ik werd best tipsy van al dat proeven van met rum overgoten fiadoes
Ik heb behoorlijk wat afgebakken tot ik tevreden was. Eerst probeerde ik het deeg van vegan cinnamon buns als basis te nemen en dan te overgieten met een suiker/melk-mengsel. Ik probeerde twee variaties, waarbij het ene recept appelpuree bevatte (appelmoes zonder suiker) en het andere plantaardige boter en melk. Beide leverden nog niet het gewenste resultaat op. Het ene recept was wat steviger dan fiadoe en het andere had niet genoeg smaak.
Mijn oven draaide overuren en ondertussen was ik licht tipsy door het proeven van al die met rum overgoten wannabe fiadoes. Tip: eet geen fiadoe als ontbijt… Maar: na een aantal pogingen en testpanel-uitspraken (“Dit is zeker geen fiadoe”, “Het zou kunnen, maar ik mis de rum”, “Ik zou dit wel fiadoe noemen.”), durf ik dit recept toch met je te delen.
Als basis voor de vegan Surinaamse fiadoe (die trouwens ook wel viadoe of fiadu wordt genoemd), nam ik een recept van Baking with Xiomara. Ik verving alle dierlijke producten of liet ze weg en verminderde de hoeveelheid suiker en margarine. Als melkvervanger gebruikte ik bijvoorbeeld ongezoete sojamelk. Die lijkt van alle plantaardige melksoorten het meest op koeienmelk qua consistentie en vetgehalte. Hoe zoet je de fiadoe lekker vindt, hangt helemaal af van jouw sweet tooth, dus heb ik twee hoeveelheden genoteerd die je al naar gelang je smaak, kan aanhouden.
Een snelle fiadoe maak je door het deeg op te rollen als cinnamon buns. Heb je meer tijd, ga dan voor de traditionele variant met allemaal kleine rolletjes
Ik heb de fiadoe zelf gemaakt zonder sukade, omdat ik er niet van hou. Maar als je ook sukade toevoegt en de maximale hoeveelheid suiker aanhoudt, wordt het misschien wel erg zoet. Je zou ook nog ananas kunnen toevoegen aan het recept, die je weekt in rum. Let erop dat ananas in blik vaak suiker bevat (die van het Fairtrade merk niet), dus als je dat niet wil, kies dan voor verse ananas. Het recept is voor een kleine taart, maar gemakkelijk te verdubbelen zodat je een grotere kan maken. Verder kan je ervoor kiezen om grote fiadoerollen te maken (zoals cinnamon buns) of allemaal kleintjes (meer werk).
DISCLAIMER: iedere Surinaamse familie heeft zijn eigen variant van deze taart (en op het net is geen recept hetzelfde). Dat betekent dus dat ‘ie zomaar niet als de fiadoe kan smaken die jij gewend bent. Ik vergelijk het maar met brownies: je hebt cake brownie lovers en fudgy brownie lovers. Iedereen vindt iets anders lekker. Ik deze variant dus. Wil je hem minder droog, voeg dan de appelpuree toe die als optioneel genoemd staat in het recept. Een heftigere rumsmaak? Gewoon besprenkelen!
Ingrediënten vegan Surinaamse fiadoe:
VOOR HET DEEG:
- 250 gram bloem
- 25 gram (biologische) kokosbloesemsuiker
- 4 gram gist
- 100 gram margarine op kamertemperatuur
- 1/2 theelepel (zelfgemaakt) vanille extract
- 100 ml lauwwarme ongezoete sojamelk (of andere plantaardige melk)
- 70 gram appelpuree (appelmoes zonder suiker) OF 1 lijnzaadei (optioneel)
VOOR ‘BOTER’LAAG:
- 100 gram margarine op kamertemperatuur
- 50-75 gram (biologische) kokosbloesemsuiker
- 1/2-1 theelepel kaneel (naar smaak)
VOOR DE VULLING:
- 25 gram amandelschaafsel
- 120 gram rumrozijnen en/of krenten (minstens een paar dagen geweekt in rum, liever nog weken of zelfs maanden)
- 25 gram sukade (optioneel)
- 25-50 gram ananas op rum (minstens een paar dagen geweekt in rum) (optioneel)
VOOR SUIKER/MELK-MENGSEL:
- 17-25 gram (biologische) kokosbloesemsuiker
- 1/2 theelepel kaneel
- 125 ml lauwwarme ongezoete sojamelk (of andere plantaardige melk)
VOOR BESPRENKELEN NA BAKKEN:
- 60-100 ml rum (waarin de rozijnen en ananas zijn geweekt)
Zo ga je te werk:
1: Meng bloem, suiker en gist goed elkaar in een grote beslagkom.
2: Roer margarine, vanille extract, sojamelk en eventueel appelpuree of lijnzaadei goed door elkaar en voeg toe aan de droge ingrediënten.
3: Meng alles goed en kneed even door. Het deeg zal wat natter zijn dan normaal brooddeeg.
4: Laat de deegbal afgedekt op een warme plek (ik plaats de kom in de oven waarvan ik het lampje aan heb gezet) ongeveer een uur rijzen of tot het deeg in volume is verdubbeld.
5: Verwarm de oven voor op 180 graden.
6: Maak de ‘boter’laag door de margarine te mengen met de suiker en kaneel en maak het suiker/melk-mengsel door de sojamelk te mixen met de kaneel en suiker.
7: Verdeel de deegbal als ‘ie is gerezen in twee delen, waarvan het ene deel iets groter is dan het andere.
8: Knip een stuk bakpapier uit dat past op de bodem van je bakvorm of vet de bodem in.
9: Rol het kleine deel van het deeg uit in de vorm van de onderkant van je bakvorm (rond, vierkant of rechthoekig) en plaats het in de bakschaal.
10: Smeer een deel van de ‘boter’laag uit op de deeglap en verdeel een deel van de rozijnen/krenten, het amandelschaafsel en eventueel de sukade en ananas over het deeg.
11: Rol de rest van het deeg uit in een rechthoekige lap. Herhaal de stappen met het margarinesmeersel en de vulling.
12: Je kan nu het deeg op twee manier in de bakschaal leggen:
A-rol de lap op en snij er rollen van (zoals cinnamon buns) door de lap eerst door de helft, dan weer door de helft en nog een keer door de helft te snijden. Leg al deze rollen naast elkaar in de schaal met wat ruimte ertussen;
B-rol de lap 2 slagen op (zodat je een dunne rol hebt),
snij die af en snij daar kleine ‘roosjes’ van af.
Leg de roosjes in de bakschaal en herhaal met de rest van de lap tot je alle roosjes in de schaal hebt gelegd.
13: Giet de helft van het suiker/melk-mengsel over de fiadoe heen en plaats in de voorverwarmde oven voor 25 minuten.
14: Schenk de rest van het suiker/melk-mengsel over de halfgebakken fiadoe en laat nog 25 minuten bakken of tot een satéprikker er droog uit komt. Als je ziet dat de fiadoe al bruin genoeg is aan de bovenkant, maar nog niet gaar van binnen, dek hem dan af met folie.
15: Besprenkel de fiadoe meteen nadat ‘ie uit de oven komt, met de rum (naar smaak) en dek af met folie.
16: Wikkel een grote baddoek, deken of kleed om de ovenschaal heen en laat in de oven staan tot de fiadoe helemaal is afgekoeld.
Nyan switi!
RECEPT: vegan Surinaamse fiadoe
Ingrediënten
VOOR HET DEEG:
- 250 gram bloem
- 25 gram biologische (kokosbloesem)suiker
- 4 gram gist
- 100 gram margarine, op kamertemperatuur
- 1/2 theelepel zelfgemaakt vanille extract
- 100 ml lauwwarme ongezoete sojamelk (of andere plantaardige melk)
- 70 gram appelpuree (appelmoes zonder suiker) OF 1 lijnzaadei - (optioneel, zie beneden hoe je een lijnzaadei maakt)
VOOR ‘BOTER’LAAG:
- 100 gram margarine op kamertemperatuur
- 50-75 gram biologische (kokosbloesem)suiker
- 1/2-1 theelepel kaneel - (naar smaak)
VOOR DE VULLING:
- 25 gram amandelschaafsel
- 120 gram rumrozijnen en/of krenten, minstens een paar dagen geweekt in rum, liever nog weken of zelfs maanden
- 25 gram sukade - (optioneel)
- 25 gram ananas op rum, minstens een paar dagen geweekt in rum - (optioneel)
VOOR SUIKER/MELK-MENGSEL:
- 17-25 gram biologische (kokosbloesem)suiker
- 1/2 theelepel kaneel
- 125 ml lauwwarme ongezoete sojamelk (of andere plantaardige melk)
VOOR BESPRENKELEN NA BAKKEN:
- 60-100 ml rum - waarin de rozijnen en ananas zijn geweekt
Instructies
- Meng bloem, suiker en gist goed elkaar in een grote beslagkom.
- Roer margarine, vanille extract, sojamelk en eventueel appelpuree of lijnzaadei goed door elkaar en voeg toe aan de droge ingrediënten.
- Meng alles goed en kneed even door. Het deeg zal wat natter zijn dan normaal brooddeeg.
- Laat de deegbal afgedekt op een warme plek (ik plaats de kom in de oven waarvan ik het lampje aan heb gezet) ongeveer een uur rijzen of tot het deeg in volume is verdubbeld.
- Verwarm de oven voor op 180 graden.
- Maak de ‘boter’laag door de margarine te mengen met de suiker en kaneel en maak het suiker/melk-mengsel door de sojamelk te mixen met de kaneel en suiker.
- Verdeel de deegbal als ‘ie is gerezen in twee delen, waarvan het ene deel iets groter is dan het andere.
- Knip een stuk bakpapier uit dat past op de bodem van je bakvorm of vet de bodem in.
- Rol het kleine deel van het deeg uit in de vorm van de onderkant van je bakvorm (rond, vierkant of rechthoekig) en plaats het in de bakschaal.
- Smeer een deel van de ‘boter’laag uit op de deeglap en verdeel een deel van de rozijnen/krenten, het amandelschaafsel en eventueel de sukade en ananas over het deeg.
- Rol de rest van het deeg uit in een rechthoekige lap. Herhaal de stappen met het margarinesmeersel en de vulling.
- Je kan nu het deeg op twee manier in de bakschaal leggen:
- A-rol de lap op en snij er rollen van (zoals cinnamon buns) door de lap eerst door de helft, dan weer door de helft en nog een keer door de helft te snijden. Leg al deze rollen naast elkaar in de schaal met wat ruimte ertussen.
- B-rol de lap 2 slagen op (zodat je een dunne rol hebt), snij die af en snij daar kleine ‘roosjes’ van af.
- Leg de roosjes in de bakschaal en herhaal met de rest van de lap tot je alle roosjes in de schaal hebt gelegd.
- Giet de helft van het suiker/melk-mengsel over de fiadoe heen en plaats in de voorverwarmde oven voor 25 minuten.
- Schenk de rest van het suiker/melk-mengsel over de halfgebakken fiadoe en laat nog 25 minuten bakken of tot een satéprikker er droog uit komt. Als je ziet dat de fiadoe al bruin genoeg is aan de bovenkant, maar nog niet gaar van binnen, dek hem dan af met folie.
- Besprenkel de fiadoe meteen nadat ‘ie uit de oven komt, met de rum (naar smaak) en dek af met folie.
- Wikkel een grote baddoek, deken of kleed om de ovenschaal heen en laat in de oven staan tot de fiadoe helemaal is afgekoeld.
2 Replies to "RECEPT: vegan Surinaamse fiadoe"
Elizah 4 januari 2021 (21:11)
Omg VEGAN fiadoe?😱 Super cool
TGSCC 6 januari 2021 (18:43)
Haha, hopelijk smaakt ‘ie je Elizah!
Groetjes,
Tewa en One’sy